Trong ấn bản “I am HISD” tuần này, đề cập đến các học sinh, cựu học sinh, nhân viên, và các phần tử khác trong nhóm, chúng tôi nói chuyện với cựu học sinh tốt nghiệp trường Trung Học Lamar là Marsha Dorsey-Outlaw về cách bà trở nên một nghệ sĩ chuyên nghiệp, điều gì lôi cuốn bà làm việc với trẻ em, và quý vị có thể tìm thấy đồ án sắp tới của bà ở đâu.
Bà tốt nghiệp trường Lamar mãi từ năm 1981. Lần đầu tiên khi nhận biết là muốn trở nên một nghệ nhân, lúc ấy bà bao nhiêu tuổi?
Nghệ thuật luôn luôn là một lối thoát cho tôi, nhưng mãi cho đến sau trung học tôi mới biết là mình có thể sinh sống về nghệ thuật. Tôi dành cả mùa hè để đi thăm Đông Âu qua chương trình AIFS vả mua các vật liệu nghệ thuật trong hành trình đó. Tôi vẽ phác nhiều và dùng mầu nước. Tại một thời điểm, tôi ở Salzburg và hết tiền, nên tôi quấn chiếc áo chung quanh đầu tôi và nói với một số du khách rằng tôi đến từ Tobago, và bán cho họ hai tấm tranh. Đó là một đột ngột lớn lao. Tôi làm việc bán thời gian ở Đại Học Houston như một nhân viên du lịch, và cạnh đó, tôi vẽ trên quần áo và được nhiều tiền hoa hồng và bán hàng. Tôi nghĩ đó là lần đầu tiên tôi biết rằng diện thương mại của nghệ thuật là điều có thể.
Hành trình một nghệ sĩ của bà biến hóa thế nào? Bà có học về nghệ thuật ở đại học không?
Tôi học từ sớm, nhưng sau đó từ giã và khởi sự làm việc. Tôi không đi học trở lại cho đến khi ly dị vào năm 2000, nhưng trong thời gian đó, sự giáo dục của tôi có một chút … tự học, có thể nói như vậy. Tôi kiếm được ba năm làm việc nội trú ở Bảo Tàng Viện Nghệ Thuật, Houston, trong 1990, và sau cùng nó kéo dài đến 10 năm. Trước đó, tôi làm việc với “Texas Commission on the Arts” và “Michelle Barnes’ Community Artists Collective”. Lúc ấy, tổ chức này chỉ được biết đến là “Barnes-Blackmon Gallery” và tọa lạc trong hành lang của “Ensemble Theatre”. Đó thực sự là một cộng đồng giáo dục.
Các bức tranh của bà chính yếu là loại tranh khảm và bích họa. Những loại nghệ thuật đó hấp dẫn bà thế nào? Bà có vẽ trong loại khác không?
Những đồ án lớn hơn của tôi là thiết kế bích họa, đôi khi nó nhiều tham vọng và mất vài tháng để hoàn tất, tuy tôi thích sơn và vẽ trên giấy. Điều tôi rất thích về bích họa và kiểu cách mà tôi thấy thích làm là đúc các vật nổi. Nó làm cho tranh sống động hơn là một tấm khảm dẹp.
Tôi cũng thường thích nghệ thuật trang hoàng – như đằng sau một chiếc ghế hay đường cong của một tay càm trên ly trà cổ. Nó là sự kết hợp giữa hình thể và chức năng, về sự bền bỉ và cùng lúc là sự thanh tao, về sự vững chắc nhưng dễ vỡ. Tôi vẽ tranh khảm là vì một nhiệm vụ, và lúc đầu là một loại kinh nghiệm, nhưng cả hai đều là một cách để diễn tả qua những tượng ý và kiểu mẫu mà không quá nhàm chán.
Tổ chức Collective (Community Artists Collective) có nhắc đến sự đóng góp của bà cho Peggy Park trong Khu Ba, và có tấm hình cho thấy bà đứng trước một thiết kế được gọi là “Vigango’s Stoop.” Bà có thể nói cho tôi biết một chút về các đồ án đó không? Viễn ảnh của bà là gì cho những đồ án đó?
Tôi thường bị say mê bởi sự nguyên thủy khác thường của những điều bình thường, do đó tôi tìm cách đưa thêm nhiều những điều này vào nếu có thể. Tỉ như, ấn tượng về cái ghế đẩu, là một vật phổ thông để người mẹ làm cho đứa con. Và trong khi một số người có thể nghĩ về một cái cuốc của người Phi châu như một vật của người Mỹ, một cái lược được khắc là phần của nghi thức đi qua của một thằng bé trong những vùng Phi Châu nào đó. Không có cái nào thì độc đáo cho một văn hóa riêng biệt, nhưng các biểu tượng mang nhiều trọng lượng. Giống như một tấm vải kente, một số người chỉ đem ra mặc vào những dịp nào đó, nhưng ở một điểm, quý vị có thể thấy những khuôn mẫu trên các y phục này và chúng nói lên một câu chuyện. Người ở đây có thể đánh nhau với người ở bên kia, nhưng quý vị có nhận thấy là những biểu tượng này được dùng trong cùng ý nghĩa không? Nghệ thuật là đường chỉ chung của quá nhiều văn hóa.
Bà đã vẽ các bích họa với trẻ em ở Nữu Ước, là điều hợp viên chương trình cho “Too Cool to Smoke” của MD Anderson, và dậy các lớp qua “Young Audiences of Houston”. Điều gì giữ bà tiếp tục làm việc với người trẻ?
Mẹ tôi, trong một cách kỳ quái, đặt một lời nguyền trên tôi. Khi tôi rất nhỏ, bà và ngoại của tôi thường giữ trẻ rất nhiều, do đó, luôn luôn có những đứa nhỏ chung quanh. Mẹ tôi cũng là một người tình nguyện chương trình Head tại trường Blackshear ES, và tôi nghĩ lòng yêu thích dậy học của bà đã ảnh hưởng đến tôi, bởi vì bà nói tôi luôn luôn nói bà mau lên và mặc quần áo cho tôi vào buổi sáng, vì “tụi con nít sẽ đến đây ngay bây giờ” – như thể tôi phải chuẩn bị lớp học! Bà thường nói tôi sẽ là một cô giáo, và bà nói đúng. Bà đã thấy điều đó trong tôi. Tôi vẫn yêu thích việc học và yêu thích chia sẻ điều đó. Tôi yêu thích kinh nghiệm tự khám phá, và không có cách nào tốt hơn để thấy điều đó hơn là hàng đầu lớp. Nó thật đẹp.
Bà có đang làm việc trên bất cứ gì với HISD ngay bây giờ không?
Có—công viên SPARK tại trường Tiểu Học Piney Point. Nó sẽ có một chuỗi hàng cột, hứng khởi từ Hy Lạp. Một trong những huấn luyện viên thể dục thực sự can dự với “Marathon Kids”, và tôi rất thích toàn bộ ý tưởng về thể dục calisthenics. Nó tôn trọng thân thể con người và điều kiện của thân thể mà không dùng đến máy móc. Ngay cả chữ Hy Lạp này có nghĩa xinh đẹp và sức mạnh, và trong kiến trúc Hy Lạp, amphorae và hydriai—các loại bình đựng dầu và nước—diễn tả môn thể thao. Tôi vui thích điều đó, làm việc với các em để biết những hình thức thể dục nào được vẽ trên tường. Tôi hy vọng công viên này sẽ hoàn tất trong mùa hè này.