Trong tuần này, “I am HISD”, để đề cập đến các học sinh, cựu học sinh, nhân viên và các phần tử khác của khu học chánh, chúng tôi nói về Gwendolyn Zepeda, nhà thơ đoạt gỉai thưởng đầu tiên của Thành Phố Houston. Bà đã theo học các trường Dow ES, Roosevelt ES, Hamilton MS, Reagan HS, và “High School for the Performing and Visual Arts”. Bà nói về ảnh hưởng của các giáo chức HISD khi bà quyết định trở thành một văn gia.
Lần đầu tiên bà thích thơ văn là khi nào?
Khi tôi còn nhỏ, ở lớp ba (Tiểu Học Roosevelt), chúng tôi có một cuộc thi thơ nhỏ. Tôi không thắng và tôi ghen với sự nổi tiếng (của người thắng giải). Bà ấy làm thơ rất hay và tôi bị cảm kích khi còn nhỏ.
Có giáo chức nào khích lệ bà không?
Rất nhiều. Hầu như mọi người ở trường Roosevelt đều là giáo chức tốt. Cô giáo lớp ba của tôi, bà Dorothea Terry, rất vui nhộn. Chúng tôi phê bình văn học trong lớp. Ở lớp sáu, cô Helen Filenko, đã cho chúng tôi tùy ý chọn viết văn. Cô ấy rất nghiêm nhặt khi phê bình chúng tôi. Ở lớp tám, tôi có cô Grace Poole – tôi không bao giờ quên được cô. Tôi giữ lại một bài làm và cô thực sự chỉ trích điều ấy. Cô nói, cô thấy tôi cắt giấy trong lớp và không hiểu tại sao tôi lại không đưa chuyện vui ấy vào bài làm. Đó là khi tôi thấy các giáo chức thật nhân bản và họ muốn đọc điều gì đó thích thú. Điểm hạng tôi gia tăng và tôi trở nên một người viết văn giỏi hơn. Ở lớp 10 tại trường Trung Học Reagan, trong lớp của cô Serena Roberts, chúng tôi làm một nhóm thơ. Người phụ giáo đưa tôi xem một bài thơ mà cô đã đăng trong tạp chí. Cô ấy rất ảnh hưởng.
Làm thế nào bà trở nên nhà thơ được giải thưởng của Houston? Nhiệm vụ của bà là gì?
Quý vị có thể nộp bài thi. Quý vị phải lật 15 trang giấy bài làm, một CV và một kế hoạch đi vào cộng đồng. Hai mươi mốt người nộp bài, có sáu người và chung kết và hai người sau cùng. Thị trưởng chọn tôi. Tôi rất ngạc nhiên. Thành thật mà nói, tôi không nghĩ mình thắng. Tôi cũng viết tiểu thuyết và sách nhi đồng, và chính yếu tôi nổi tiếng vì đó, vì vậy tôi nghĩ họ muốn có ai đó chú ý nhiều đến thơ. Tối thiểu, tôi phải làm hai bài thơ cho thành phố này và đi thăm tám nơi trong cộng đồng, tỉ như khóa hội thảo, tại các nhánh thư viện trên toàn thành phố.
Bà làm việc toàn thời gian, xuất bản một vài cuốn sách, và là nhà thơ có thành tích của thành phố. Thế bà có giờ để ngủ không?
Ngủ chứ. Tôi thường nói với dân chúng là tôi không lau chùi nhà cửa. Tôi thuê người khác. Chúng tôi có sách, nhạc cụ, và sơn ở mọi nơi. Quý vị có thể nói các nghệ nhân sống ở đó. Tôi thường làm việc cho cuốn sách kế tiếp. Cho đến nay tôi đã bán chín cuốn sách. Tôi có ba cuốn tiểu thuyết và một tổng hợp truyện ngắn cho người lớn và bốn cuốn cho trẻ em. Tập thơ của tôi sẽ ra mắt vào tháng Mười và tôi đang viết một cuốn tiểu thuyết cho giới thanh niên.
Nếu một đứa trẻ nói với bà là nó thích làm thơ nhưng không biết khởi sự ở đâu, bà sẽ nói gì với nó?
Viết trong trường là chỗ tốt để khởi sự. Tôi đến thăm nhiều trường và tôi luôn nói với học sinh rằng nếu các em thích thú điều gì, các em phải nói với thầy cô. Người ta trở nên giáo chức bởi vì họ muốn giúp trẻ em.