Trong tuần này, mục I am HISD, đề cập đến các học sinh, cựu học sinh, nhân viên, và các phần tử khác, Hiệu Trưởng René Sánchez của trường Chávez nói về lý do tại sao ông từ bỏ một sự nghiệp trong chính trị để làm việc trong giáo dục công cộng, những gì ông học được từ một khu học chánh nhỏ nhất tiểu bang, và tại sao ông làm việc tại một trường có tên vị lãnh đạo lao động nổi tiếng mà ông rất ưa thích.

Ông có bằng cử nhân về chính phủ từ Đại Học Notre Dame và bằng luật từ Ohio State trước khi ông có bằng cao học về giáo dục từ UT. Hai điều đầu dường như hợp lý, nhưng điều sau cùng thì… không hợp lý lắm. Điều gì đã xảy ra? Ông có bao giờ làm việc luật sư chưa?

Tôi có lấy bài thi luật sư, nhưng chưa bao giờ thực sự là luật sư, bởi vì một ngày kia tôi thấy rằng tôi không thích là sinh viên luật lắm. Và tôi mường tượng rằng sinh viên luật sau cùng sẽ trở nên luật sư, do đó…

Về sau, tôi gặp một loại ngã tư. Không lâu sau khi tôi trở về nhà ở Edinburg, tôi có được cơ hội để trở nên phụ tá cho một người bạn, là người đã gọi tôi lên Hoa Thịnh Đốn. Nhưng vào lúc đó, tôi đã đồng ý dậy sử Hoa Kỳ tại trường trung học cũ của tôi, vì tiền nợ học luật đã đến hạn trả và tôi cần một công việc. Tôi đã hứa và tôi ở lại việc dậy học. Nhưng tôi đã có thể đi một con đường hoàn toàn khác. Hoặc là dậy hoặc làm việc ở Hoa Thịnh Đốn.

Trong thời gian ở giáo dục công cộng, ông đi từ một trong những học khu nhỏ nhất của tiểu bang sang học khu rất lớn. Có bao nhiêu học sinh mà khu học chánh Orange Grove phục vụ khi ông ở đó và có bao nhiêu trường? Ông có học được bài học nào ở đó mà nó cũng giúp ông ở đây không?

Orange Grove phục vụ một vài ngàn học sinh trong năm trường: một sơ cấp, một tiểu học, một trung cấp, một trung học I và một trung học II cấp. Nhưng những điều chính tôi học được là 1) Tôi là một nhà giáo thành phố lớn và 2) những lưu tâm mà tôi đối diện trong khung cảnh thôn quê thì rất giống như ở đây. Nó là vấn đề tìm được các giáo chức đúng cho học sinh – và trong một số trường hợp, chẳng tìm được giáo chức nào. Bởi vì không phải ai ai cũng muốn làm việc ở thôn quê và không phải ai cũng muốn làm việc trong tận cùng đông nam của Houston. Cuối cùng quý vị phải chấp nhận các giáo chức có triển vọng, nhưng ở Chávez đây, điều đó dễ dàng.

Ông trở thành hiệu trưởng trường Trung Học Chávez vào tháng Năm, có đúng không? Với ông, điều đó như thế nào?

Ô, nó thật tuyệt. Và ý tưởng của ai đó để tôi đến sớm thì thật thông minh. Tôi làm việc với ông DeLeon trước khi ông ra đi, trải qua các kỳ thi cuối niên khoá, các thủ tục, các nghi thức trao giải, và gặp gỡ nhiều học sinh và giáo chức trước khi họ nghỉ hè. Theo cách này, tôi biết họ rõ hơn, như thế các em không còn thắc mắc, “Ông này là ai?” khi các em trở lại trường vào mùa thu.

Dan DeLeon là hiệu trưởng trường Chávez trong nhiều năm. Điều đó có đáng sợ khi chiếm chỗ của ai đó đã từng ở trường này quá lâu không?

Không, thực sự không. Tôi có trách nhiệm thi hành một số điều và ông ấy cũng vậy. Ông ấy có thể đưa trường theo hướng là giúp các học sinh sẵn sàng lên đại học và chọn nghề, và tôi cảm thấy vai trò của tôi là cầm lấy cây gậy ấy và nới rộng thêm với các khả năng và sự tin tưởng mà tôi có, theo những gì tôi nghĩ là học sinh có thể thi hành và những gì các em đáng được.

Vậy ông thấy trách nhiệm của ông là gì?

Mục tiêu của tôi là giúp học sinh hiểu rằng các em cần có một kế hoạch. Trung học là một phương tiện cho một mục đích. Nó không chấm dứt ở lớp 12. Vậy các em cần biết sẽ phải làm gì sau đó. Công việc ở trường của tôi là giúp các em chuẩn bị để quyết định sớm, như thế các em có những lựa chọn. Những quyết định các em thi hành bây giờ sẽ ảnh hưởng đến gia đình tương lai của các em – và thành thật mà nói, chúng có thể ngay cả ảnh hưởng đến cha mẹ các em. Tất cả những phụ huynh này trông nhờ vào các em khi có những quyết định đúng bây giờ, và nếu các em thành công, các em sẽ có thể kiếm được việc và mua nhà và làm những gì các em muốn để có hạnh phúc và cuộc đời thành công.

Tôi biết ông César Chávez thực sự là một anh hùng của ông. Đó phải là điều hồi hộp khi làm việc ở một trường mang tên vị anh hùng này. Ông thấy điều gì hấp dẫn nhất trong cuộc đời vị anh hùng này, và có thật là ông ngưỡng mộ vị này rất nhiều đến nỗi ông đặt tên con theo tên vị này hay không?

Phải, đúng vậy. Con trai lớn của tôi, César, thì bẩy tuổi. Tại sao tôi nghĩ ông César Chávez thì hấp dẫn vì ông có thể đứng lên bảo vệ quyền lợi của người khác và thành lập một cộng đồng và một nhóm người… chỉ như vậy, nếu mọi người sẵn sàng tiếp tay, quý vị có thể đạt được bất cứ mục tiêu gì. Tôi luôn nhấn mạnh với nhân viên và học sinh rằng, toàn thể thì lớn hơn tổng cộng các phần tử.

Có phải đó là điều ông muốn nói với học sinh không?

Bất cứ lúc nào có cơ hội. Quý vị sẽ thấy điều đó trong hành lang, trong các trận đấu banh, và hy vọng rằng, trong các nhãn dán xe. Và nó không chỉ áp dụng cho học sinh chúng tôi, nhưng cho bất cứ học sinh nào trong khu vực, dù các em ở trường Ortiz hay Rucker. Tôi cần làm cho trường này trở nên tốt nhất cho học sinh, bởi vì từ bây giờ học sinh không chỉ là một Con Cọp Park Place, mà là một Chávez Lobo, và học sinh cần cảm thấy như thế.

Chúng tôi đang cố gắng làm cho cộng đồng này có cảm tưởng như thế trong vùng đông nam Houston, ở đó có một số lượng tình yêu và tôn trọng mà các em chia sẻ. Bởi vì có những điều gì đó về các học sinh ở đây – các muốn ở đây – và chúng tôi nợ các em việc thiết lập trường tốt nhất có thể. Cách tốt nhất tôi có thể diện tả là trong các học sinh, có một niềm vui tiềm tàng mà tôi chưa thấy ở nơi khác, và điều đó làm cho nơi đây trở nên tuyệt vời để đến làm việc hàng ngày. Ngay cả một trong những người tôi thuê cũng nhận thấy điều đó. Bà ta đến với tôi và nói, “Tôi không thể ngừng mỉm cười!”